START

Wybitni młodzi uczeni ze znaczącymi sukcesami naukowymi, którzy:

• mają dorobek udokumentowany publikacjami (artykuły w uznanych periodykach naukowych lub pozycje książkowe);
• spełniają jeden z poniższych warunków:
  • są doktorantami w Polsce,
  • są doktorantami pracującymi naukowo w Polsce,
  • wykonują prace badawcze lub rozwojowe w polskiej instytucji (obok instytucji naukowych, takich jak uczelnie i instytuty badawcze mogą to być inne podmioty np. komercyjne lub non-profit, które w swoich celach statutowych mają prace badawczo-rozwojowe - B+R)
• w roku składania wniosku nie kończą więcej niż 30 lat (liczy się rok urodzenia, a nie data dzienna). Wiek ten może zostać przedłużony w następujących przypadkach:
  • z tytułu urodzenia lub przysposobienia dziecka wiek ulega przedłużeniu w przypadku kobiet, które urodziły dziecko lub osób, które przysposobiły dziecko, o 1 rok na każde dziecko, niezależnie od daty urodzenia lub przysposobienia dziecka,
  • z tytułu przerwy w pracy naukowej wiek ulega przedłużeniu o wszystkie udokumentowane okresy przerw w prowadzeniu badań naukowych trwające łącznie nie krócej niż 12 miesięcy w przypadku ubiegania się o przedłużenie o jeden rok lub nie krócej niż 24 miesiące w przypadku ubiegania się o przedłużenie o dwa lata, co jest maksymalnym czasem przedłużenia z tego tytułu.

Wyróżnienie najzdolniejszych młodych uczonych i zachęcenie ich do dalszego rozwoju naukowego przez umożliwienie pełnego poświęcenia się pracy badawczej.

Zgodnie z regulaminem obowiązującym kandydatów składających wnioski w najbliższym konkursie stypendium można otrzymać tylko raz.

Fundacja przyznaje również wyróżnienia wybitnym kandydatom, których osiągnięcia badawcze zostały najwyżej ocenione przez recenzentów konkursu w trzech obszarach dziedzinowych: nauk humanistycznych i społecznych, przyrodniczych i medycznych oraz ścisłych i technicznych. Stypendia tych osób są finansowane ze środków uzyskanych przez Fundację z wpłat na działalność organizacji pożytku publicznego (1,5% odpisu od podatku dochodowego od osób fizycznych). Stypendia wyróżnionych laureatów są powiększone – poprzedniej edycji konkursu wynosiły 38 000 zł.

Wnioski składane do konkursu START będą również rozpatrywane w konkursie o stypendium im. prof. Barbary Skargi, które jest przyznawane jednemu z laureatów programu w danym roku. Laureatem tego konkursu może zostać osoba, której badania wyróżniają się odważnym przekraczaniem granic między różnymi dziedzinami nauki, otwierają nowe perspektywy badawcze i tworzą nowe wartości w nauce. Stypendium takiej osoby zostanie podwyższone.

Od 2022 r. w ramach programu START przyznawane jest stypendium z wyróżnieniem im. prof. Wacława Szybalskiego, które otrzymać może wybitny młody naukowiec prowadzący badania w dziedzinach nauki uprawianych przez Fundatora, czyli biotechnologii, genetyce lub biologii molekularnej. Wyróżnienie zostało ustanowione dzięki zapisowi testamentowemu prof. Wacława Szybalskiego.

W ramach programu START został również utworzony Fundusz im. prof. Adama Sobiczewskiego. Jego celem jest dofinansowanie wybranych stypendiów najwyżej ocenionych laureatów programu START zajmujących się dziedzinami bliskimi zainteresowaniom Fundatora – fizyką teoretyczną, matematyką i astronomią.

Wybrani laureaci programu START mają także możliwość otrzymania stypendium wyjazdowego na pobyt w jednym lub dwóch ośrodkach badawczych za granicą. Wyjazdy te służą nawiązaniu współpracy oraz poznaniu metod pracy badawczej w tych ośrodkach. Osoby te zostaną wybrane spośród laureatów, którzy zgłosili chęć odbycia takiego wyjazdu we wniosku o stypendium oraz załączyli wymagane dokumenty (opisane w Regulaminie i Instrukcji przygotowania wniosku).

W konkursie oceniana jest przede wszystkim jakość i oryginalność dotychczasowego dorobku naukowego kandydata oraz jego najważniejsze osiągnięcie badawcze.

Wnioski oceniane są w kilkuetapowej procedurze (opisanej szczegółowo w Instrukcji przygotowania wniosku), w której biorą udział zewnętrzni eksperci i recenzenci. Ostateczną decyzję o przyznaniu stypendium podejmuje Zarząd Fundacji. Zatwierdza ją Rada FNP.

Wnioskodawcami w konkursie mogą być instytucje kształcące kandydatów lub instytucje, w których kandydaci wykonują prace B+R.

Wniosek o stypendium START składany do konkursu powinien być podpisany w przypadku uczelni przez jej rektora/prorektora, a w przypadku innego podmiotu – przez kierownika tego podmiotu lub osobę upoważnioną do reprezentacji.

Szczegółowe informacje dotyczące zasad konkursu oraz wymaganych dokumentów znajdują się w Regulaminie programu START i Instrukcji przygotowania wniosku.

Rejestracja kandydatów odbywa się za pośrednictwem formularza wniosku znajdującego się na stronie: https://wnioski.fnp.org.pl. Wydrukowany wniosek z wymaganymi podpisami i pieczęciami należy także przesłać do biura Fundacji na adres: I. Krasickiego 20/22, 02-611 Warszawa.

Przed rozpoczęciem wypełniania wniosku należy zapoznać się z Regulaminem programu START oraz z Instrukcją przygotowania wniosku (dokumenty dostępne w Plikach do pobrania).

Dzięki porozumieniu zawartemu przez FNP z Radą Spotkań z Laureatami Nagrody Nobla w Lindau (Nobelpreisträgertagungen in Lindau), wskazani przez Fundację stypendyści programu START mogą uczestniczyć w corocznym prestiżowym spotkaniu młodych uczonych z całego świata z noblistami. Koszty ich udziału pokrywają organizatorzy oraz Fundacja.

Od 2004 roku stypendia START są finansowane ze środków przekazanych Fundacji na podstawie ustawy prywatyzacyjnej z 2000 roku (na mocy tej ustawy 2% środków z prywatyzacji jednoosobowych spółek Skarbu Państwa było przekazywane w latach 2003-2004 na majątek Fundacji; po zmianie ustawy adresatem 2% środków uzyskiwanych w dalszych etapach prywatyzacji został nieistniejący już Komitet Badań Naukowych).

Kolejnymi źródłami finansowania stypendiów są darowizny przekazywane przez prywatnych i instytucjonalnych darczyńców, a także wpłaty 1,5% podatku dochodowego. 

Partnerami programu START w edycji 2025 są Fundacja TVN i Fundacja PKO Banku Polskiego.