Laureaci nagrody Polsko-Francuska Nagroda Naukowa im. Marii Skłodowskiej-Curie i Pierre’a Curie
Prof. Denis Jacquemin
Prof. Denis Jacquemin (ur. 5 maja 1974 roku w Dinant w Belgii) – ukończył studia w dziedzinie chemii na Université de Namur w Namur w Belgii, gdzie również się doktoryzował. Rozprawę habilitacyjną obronił w Université Pierre et Marie Curie w Paryżu. Obecnie piastuje stanowisko profesora katedry chemii na Université de Nantes w Nantes we Francji oraz starszego członka Institut Universitaire de France. W latach 2021-2023 był członkiem francuskiego Krajowego Komitetu Badań Naukowych, a w latach 2015-2021 - Francuskiej Narodowej Rady Uniwersyteckiej.
W jego dorobku naukowym znajduje się ponad 650 artykułów w recenzowanych czasopismach, które były cytowane ponad 22 000 razy, jak również 4 patenty. Obecnie jest członkiem rad redakcyjnych czterech czasopism, jak również starszym redaktorem „The Journal of Physical Chemistry Letters” (ACS, od 2024 r).
Prof. dr hab. Daniel Gryko
Prof. Daniel Gryko (ur. 24.12.1970 w Białymstoku) jest chemikiem. Ukończył studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. Doktoryzował się i habilitował w Instytucie Chemii Organicznej Polskiej Akademii Nauk. Do jego najważniejszych zainteresowań naukowych należy chemia porfiryn, a w szczególności koroli, czyli barwników organicznych o licznych zastosowaniach. W jego dorobku znajduje się ponad 330 publikacji. Jego prace były cytowane ponad 11000 razy. Za wybitne osiągnięcia naukowe otrzymał Nagrodę Towarzystwa Porfiryn i Ftalocyjanin (2008), Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2012), Nagrodę im. Wojciecha Świętosławskiego przyznaną przez Polskie Towarzystwo Chemiczne (2013). Jest laureatem subsydium profesorskiego MISTRZ Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2013). Dwukrotnie zdobył też grant w programie TEAM FNP. W 2017 r. został uhonorowany Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, uznawaną za najważniejsze polskie wyróżnienie naukowe.
Od 2019 r. pełni funkcję dyrektora Instytutu Chemii Organicznej PAN.
Laureaci zostali wyróżnieni za współpracę w zakresie syntezy organicznej i chemii obliczeniowej, która przyniosła efekt w postaci opracowania wysokowydajnych barwników fluorescencyjnych. Prowadzone przez nich badania pozwoliły dokonać znaczących postępów w dziedzinie materiałów luminescencyjnych i dostarczyły wglądu w podstawowe mechanizmy rządzące emisją światła. Badacze zaprojektowali i zsyntetyzowali barwniki, które mają właściwości fluorescencyjne. Barwniki te potencjalnie mogą być zastosowane w organicznych diodach emitujących światło oraz w obrazowaniu fluorescencyjnym żywych komórek.
Dzięki osiągnięciom laureatów w procesie projektowania barwników można przewidzieć ich właściwości fotofizyczne (stopień ich fluorescencji) jeszcze przed syntezą, czyli wybrać ten, który będzie świecił najbardziej wydajnie i w jakim zakresie. To umożliwia i usprawnia stworzenie wielu różnych barwników.
Spośród osiągnięć Jacquemin i Gryko szczególnie interesujące wydaje się stworzenie barwników, które będą świecić w dalekiej podczerwieni. Niesie ona ze sobą niewiele energii i wnika w ciało ludzkie, pozwalając obserwować w nim te elementy, które w innym przypadku byłyby niewidoczne.
