Nowe przełomowe odkrycia w astronomii fal grawitacyjnych

20 październik 2017

Astronomowie po raz pierwszy zarejestrowali jednocześnie dwa typy fal: grawitacyjne i elektromagnetyczne, pochodzące od jednego zjawiska - zderzenia dwóch gwiazd neutronowych. W obserwacjach, prowadzonych przez zespoły badawcze na całym świecie, brali udział również polscy naukowcy, wśród których są również laureaci programów Fundacji ? dr hab. Dorota Rosińska z Uniwersytetu Zielonogórskiego (laureatka programów FOCUS i POMOST), prof. Krzysztof Belczyński z Centrum Astronomicznego im. M. Kopernika PAN w Warszawie (laureat programów FOCUS i MISTRZ), a także prof. Tomasz Bulik z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego (laureat programu TEAM).

17 sierpnia br. naukowcy po raz pierwszy bezpośrednio zarejestrowali fale grawitacyjne - ,,zmarszczki? w czasoprzestrzeni - oraz, jednocześnie, fotony o różnych energiach pochodzące ze zderzenia się gwiazd neutronowych. Była to pierwsza w historii równoczesna detekcja fal grawitacyjnych i światła pochodzącego z tego samego kosmicznego kataklizmu.

Odkrycia dokonały: amerykańskie laserowe interferometryczne obserwatorium fal grawitacyjnych LIGO, europejskie laserowe interferometryczne obserwatorium fal grawitacyjnych Virgo oraz około 70 obserwatoriów naziemnych i kosmicznych.

W projekcie LIGO uczestniczy ponad 1200 naukowców z całego świata, natomiast projekt Virgo to ponad 280 fizyków i inżynierów należących do 20 różnych europejskich grup badawczych, wśród których jest grupa POLGRAW z Polski.

Informacje o odkryciu zostały ogłoszone 16 października br. podczas konferencji prasowych organizowanych równolegle w różnych ośrodkach naukowych na świecie, w tym również i w Warszawie.

Wspólne obserwacje fal grawitacyjnych i światła ze zlewających się dwóch gwiazd neutronowych dają odpowiedź na wiele fundamentalnych pytań m. in. jaka jest natura błysków gamma, jak tworzą się metale cięższe niż żelazo, z czego zbudowane są gwiazdy neutronowe, czyli najgęstsze stabilne obiekty, jaka jest prędkość grawitacji, jak szybko rozszerza się Wszechświat - mówi dr hab. Dorota Rosińska, prof. UZ, członkini grupy POLGRAW, która modelowała numerycznie zlewające się gwiazdy neutronowe w układach podwójnych, analizowała dane z detektorów Virgo/LIGO oraz badała własności populacji układów podwójnych gwiazd neutronowych.

Warto dodać, że za obserwacje fal grawitacyjnych została w tym roku przyznana nagroda Nobla z fizyki, którą otrzymali członkowie zespołu Ligo-Virgo, profesorowie: K. Thorn, R. Weiss i B. Barish.

Źródło informacji: http://www.infoserwis.uz.zgora.pl/index.php?gwiazdy-neutronowe

Więcej informacji o odkryciu można znaleźć: